دکوراسیون منزل با صنایع دستی ایرانی

5 گلدوزی دستی دکور منزل

 زمان: 19/2/27 ساعت 18:00 مطالعه: 2,122 بار

مترجم : گروه معماری مشاور

5 نوع گلدوزی اقوام عجیب و غریب که می توانید برای دکوراسیون منزل خود استفاده کنید تا آن را در هر سبکی منحصر به فرد کنید.

پته دوزی با دست

پته یک منسوجات سنتی ایرانی است که در شهر کرمان ایران ساخته می‌شود و بخش مهمی از فرهنگ این منطقه است. تقریباً همه زنان کرمان در گذشته دوخت پته را می دانستند. دوخت پته تکنیک های خاص خود را دارد و تقریبا تمام سطح پارچه دوخته می شود. پته به معنی پشم ناهموار نازک است که برای ساختن نخ ها و پارچه ها به عنوان مواد اولیه پته دوزی استفاده می شود.

در گذشته طرح طرح را به صورت دستی روی پارچه چاپ می کردند اما امروزه توسط ماشین آلات انجام می شود. هرچه این پارچه پیچیده تر باشد، قیمت آن بیشتر است. برخی از منسوجات پته نقش برجسته دارند. این گلدوزی های برجسته سخت ترین آنها هستند. دوخت این منسوجات زمان بر و کار سختی است. گاهی ساختن پته دوزی دستی ماه ها طول می کشد.

بیشتر نقوش پته شامل نقش شمسه که نماد خورشید در مرکز است و چهار نقش درخت سرو در اطراف آن است. درخت سرو نماد پایداری و پایداری در زندگی است. تقریباً همه این گلدوزی‌ها با نقوش گل و گیاه حاشیه‌سازی شده‌اند.

در گذشته از پته به عنوان پرده، سفره و دسته پارچه در خانه های اعیان نشین ایرانی استفاده می شد. امروزه آویزهای دیواری، رومیزی یا بالش های منحصر به فرد فوق العاده ای را در دکورهای مدرن خانه می سازد.

گلدوزی دست بلوچ

هنر تاریخی دست دوزی بلوچ یکی از بهترین هنرها در میان انواع سوزن دوزی است. بلوچ دوزی هنری نفیس و کاری زمان بر است که تقریباً همه زنان و دختران ساکن استان بلوچستان در جنوب شرق ایران و برخی کشورهای دیگر مانند پاکستان و افغانستان انجام می دهند. دست دوزی بلوچ بخش بسیار مهمی از فرهنگ بلوچی است. از تاریخچه این هنر اطلاعات زیادی در دست نیست. در سفال های کشف شده هزاره پنجم و ششم قبل از میلاد، اشکال هندسی مشابه نقوش زنان بلوچ وجود دارد. از این رو برخی از محققین قدمت دست دوزی بلوچ را به هزار سال پیش برمی‌گردانند.

نوع خاصی از پارچه در بلوچ دوزی استفاده می شود که دارای روکش و پود قابل شمارش است. طراحانی هستند که بر روی پارچه چاپ می کنند که توسط هنرمندان انتخاب می شود. این کار با تکنیک چاپ بلوک دستی انجام می شود. سپس حاشیه های طرح توسط هنرمندان دوخته می شود. معمولاً هر تکه بلوچ دوزی توسط چند زن انجام می شود. هر قسمت از گلدوزی توسط یکی از این هنرمندان انجام می شود. به عنوان مثال، در حالی که یک هنرمند حاشیه های یک تکه گلدوزی را می دوزد، هنرمند دیگر طرح های یک قطعه دیگر را پر می کند. زن و دختر دور هم می نشینند و خیاطی می کنند. دخترانشان کنارشان می نشینند و خیاطی یاد می گیرند. این هنر از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.

انتخاب رنگ قطعا کار هنرمند است و انتخاب رنگ نخ ها به منظور تناسب با رنگ پارچه مهم است.

طرح‌های اصلی گلدوزی‌های بلوچ، طرح‌های هندسی، خورشید، گل‌ها و طرح‌های حیوانات است. قیمت این قطعات بستگی به پیچیدگی گلدوزی روی پارچه و میزان گلدوزی روی پارچه دارد.

مامغان دوزی

در چند کیلومتری شهر تبریز در شمال شرقی ایران روستایی به نام مامغان وجود دارد. یک نوع گلدوزی رایج در این روستا نام خود را مامغان گذاشته است. مامغان دوزی به معنای دوختن مامغان دوزی است.

گلدوزی مامغان با نخ ابریشم انجام می شد، اما امروزه با نخ ویسکوز انجام می شود تا برای همه مقرون به صرفه باشد.

در گذشته از این نوع گلدوزی برای ساختن کلاه های کوچک برای مردان استفاده می کردند. امروزه در دکوراسیون منزل به عنوان رومیزی یا روبالشی استفاده می شود.

ستاره های شش یا هشت پر از طرح های اصلی گلدوزی مامغان هستند. این طرح‌ها ریشه در تاریخ هنر ایرانی دارد که به دوره هخامنشی در 2500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. یکی دیگر از طرح های رایج در مامغان دوزی، طرح های گیاهی مانند نقوش درخت سرو است. هنرمندان طرح را انتخاب می کنند. این طرح ها ذهنی است که از مادرانشان یاد می گیرند.

گلابتون-do0zi دست دوزی

گلابتون دوزی نوعی دست دوزی عشایری مخصوص ادیان جنوب ایران به ویژه استان هرمزگان است که از فردی به فرد دیگر منتقل شده است. اگر به هر خانه ای در هرمزگان بروید، در را بکوبید و از این هنر بپرسید، قطعاً کسی پیدا می شود که این هنر را بشناسد. هنرمندان با دقت و ظرافت پارچه را روی حلقه‌های بزرگ گلدوزی سنتی لاستیکی کشیده و سپس طرحی را که می‌خواهند روی آن بدوزند روی پارچه می‌کشند. آن‌ها از نخ‌های مخصوصی به نام گلابتون استفاده می‌کنند که در رنگ‌های پر جنب و جوش و زنده وجود دارد و شروع به ردیابی الگوهای طراحی خود می‌کنند. کم کم زیبایی و پیچیدگی واقعی اشکالی که تقریباً با خطوط مشخص شده اند زنده می شود. آنها از یک قلاب استفاده می کنند و هر بار که قلاب آنها در پارچه می رود با یک نخ نازک دیگری که در دست دیگر خود در زیر آن نگه می دارند در هم می آمیزد. این گره های آزاد هستند که طرح را روی پارچه ثابت نگه می دارند.

برخی از پارچه‌های گلابتون دوزی شلواری است که با طرح‌های سنتی تزیین می‌شود که با کنار هم قرار دادن قسمت‌های مختلف تهیه شده به صورت جداگانه تکمیل می‌شود. گلابتون دوزی در قدیم بر روی پارچه های ابریشمی با نخ روکش طلا و نقره انجام می شد، اما به تعداد محدود و کم عرضه می شد. حتی اگر کسی بخواهد همان چیز قدیمی و سنتی را داشته باشد، می تواند توسط هنرمندان محلی انجام شود.

طرح های گلابتون فقط روی شلوار دیده نمی شود، بلکه روی تعدادی لباس و اکسسوری کار شده است. مثلا نقاب یا بورکا که چیزی شبیه ماسک بالماسکه است. نیم نقاب است که چشم و بینی را از دیرباز جزو لباس روز زنان عشایر جنوب ایران بوده و با نقش های گلابتون دوزی تزیین شده است. با این حال، نقاب چیزی بیش از یک وسیله جانبی است. این نه یک لباس جهانی است و نه اجباری. بلکه در فرهنگ قبیله ای جنوب نشان دهنده فروتنی است. نمونه دیگری از طراحی گلاباتون که نشان می دهد چقدر با زندگی این قبیله ها عجین شده است را می توان در طرح های حنای آنها دید. طرح حنا همان طرح گل و برگ است که در پارچه و شلوار آنها استفاده می شود

سرمه دوزی دست دوزی

سرمه دوزی نوعی کار هنری دست دوزی ظریف ایرانی است. ساخت روی پارچه سرمه دوزی کاری زمان بر و مفصل است. به ابزار و قطعات خاص خود مانند انواع مفتول نازک، گلدوزی، مروارید و پارچه هایی مانند مخمل و ترمه نیاز دارد.

ابتدا ابریشم به پشت پارچه چسبانده می شود سپس طرح با کاغذ کربن منتقل می شود. پس از آن ابتدا طرح را با نخ سفید دوخته می شود سپس پارچه را به حلقه می چسبانند و کار اصلی شروع می شود.

این طرح با انواع دوخت پوشانده شده و با مواد پر زرق و برق دیگری تزئین شده است. سرمه دوزی در ایران سابقه طولانی دارد. قدمت این هنر به بیش از 3000 سال قبل برمی گردد که در آن لباس پادشاهان و خانواده سلطنتی را تزیین می کرد. در آن زمان سیم های بسیار نازک طلایی و نقره ای روی پارچه های با ارزش می دوختند. بنابراین، این هنری بود که اساساً متعلق به ثروتمندان بود. در این هنر نقوش بیشتر از نقوش باستانی ایرانی الهام گرفته شده است که معنای خاص خود را دارد و معمولاً به صورت نمادین استفاده می شود. طبیعت نیز منبع الهام هنرمند سرمه دوزانی است. آنها برای تکمیل طرح های خود از اشکال گل ها، پرندگان و درختان استفاده می کنند. سرمه دوزی که زمانی یک اثر هنری بسیار گران قیمت بود، تبدیل به صنایع دستی ارزان‌تری شده است.

امروزه نخ ها و مفتول های طلا و نقره دیگر چندان رایج نیست و با مواد ارزان تری جایگزین می شود تا مردم این امکان را داشته باشند که آنها را خریداری کرده و در خانه های خود استفاده کنند. امروزه از این اثر هنری برای تزیین رومیزی، پرده، سجاده و بالش های تزئینی استفاده می شود.

طراحی خود را به ما بسپارید